Dzielnica VII Dwór - początkowo nosiła nazwę "Osiedle Młodych
w Oliwie" a jego rozpoznawalną ikoną była restauracja KASZTEL

XVI – XIX wiek - Oliwskie Wzgórza Morenowe

W XIII - oliwskimi wzgórzami morenowymi położonymi pomiędzy Olivą i Vriezst (Wrzeszczem) należały do opactwa cysterskiego. Wg dokumentu z 1279 roku znajdowała się tutaj osada pod nazwą Polane. Słowiańska nazwa, mająca niewątpliwie związek z leśnymi polanami przetrwała do dnia dzisiejszego w formie Polanki. Niemieckojęzyczni mieszkańcy Gdańska nie zmieniali nazwy, lecz używali dawnej przekształcając ją na Pelonken.

Obecna ulica Polanki – zwana Polanke biegnąca wzdłuż lasów porastających wzgórza morenowe jest starożytnym szlakiem komunikacyjnym, którym cystersi mieszkający w Oliwie (Oliva) udawali się do Gdańska. Przez długie wieki był to główny trakt prowadzący z Oliwy przez Wrzeszcz (Vriezst) do Gdańska. Ludność niemieckojęzyczna szlak drogowy nazywała wówczas Polonkenweg

(Wrzeszcz – osada od 1263 do 1404 r. nazywała się Vriezst. Od 1404 roku nazywał się Langfuhr).

Ta piękna droga, wijąca się na wzgórzu oliwskim, znana była jako miejsce szczególnej zasługi. Nic więc dziwnego, że najbogatsi patrycjusze z Gdańska starali się zdobyć przynajmniej najmniejszy kawałek ziemi należący do cystersów oliwskich. Posiadanie letniej rezydencji na ulicy Polanki zwiększyło rangę i status rodziny.

W XVII wieku, po zachodniej stronie traktu, na dzierżawionych od klasztoru Cystersów gruntach posadowiono siedem, a być może osiem rezydencji, jakich gdańscy patrycjusze i bogaci kupcy mieli wiele na przedmieściach i w podgdańskich osadach. Na początku XVIII wieku ulica Polanki liczyła już 24 budynki w tym głównie letnie rezydencje. Jeszcze w XIX wieku dawne rezydencje nazwane zostały Dworami i ponumerowane w kierunku oddalania się od Oliwy – czyli w stronę Wrzeszcza (Langfuhr). Z zespołu rezydencji nie dotrwały do obecnych czasów te, które były położone najdalej od "starej Oliwy". Zachowały się jednak budynki pięciu z nich i choć nie we wszystkich można rozpoznać dawne, pełne świetności letnie pałacyki otoczone parkami, nadal potrafią zaskoczyć urokiem.

Z wymienionych siedmiu dworów oliwskich 3 ostatnie przypisane zostały do terenu obecnej Dzielnicy VII Dwór.

(Mapa niemiecka z 1933 r.)

V Dwór (Waldsanatorium Danzig-Oliva) na terenie 7 Wojskowego Szpitala ul. Polanki 117.

Szczegóły o V Dworze oliwskim – https://viidwor.pl.tl/V-Dw%F3r-Oliwski.htm

VI Dwór (Hof VI Polonkenweg) ul. Abrahama 27 i zabudowania gospodarcze dworu ul. Abrahama 33.

Szczegóły o VI Dworze oliwskim – https://viidwor.pl.tl/VI-Dw%F3r-oliwski.htm

VII Dwór ( Hof VII Polonkenweg ) znajdował się przy ul. Chełmońskiego 14 (domek partewy i dawna kwiaciarnia).

Szczegóły o VII Dworze oliwskim – https://viidwor.pl.tl/VII-Dw%F3r-oliwski.htm

W roku 1939 cała posiadłość została przejęta przez Niemców, którzy wykorzystali budynki i całą posiadłość VII Dworu na rekreację i hipodrom dla SS-nów oraz na obóz jeniecki https://viidwor.pl.tl/Ob%F3z-jeniecki-Stalag-XX-B.htm .

1948 - 1963 – Początki powstawania osiedla.

Osiedle zaczęło powstawać na wzgórzach i w dolinach morenowych na skraju lasów oliwskich Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego na zachód od ulicy Polanki. Sąsiaduje od południa ze Strzyżą, od zachodu z Niedźwiednikiem i Trójmiejskim Parkiem Krajobrazowym sięgającym do Lipnika i od północy ze Starą Oliwą. Od XVII wieku do roku 1927 w rejonie należącym wówczas do Oliwy, oprócz w/wym. trzech dworów oliwskich zostało wybudowanych kilka innych budynków przy Polonkenweg. Były to głównie Przedstawicielstwa Handlowe różnych firm polskich i zagranicznych. Po II wojnie światowej podczas wędrówki ludu na tereny obecnej dzielnicy zaczęły przybywać rodziny i osiedlać się. Na działkach kupionych lub otrzymanych od Państwa budowano domki jednorodzinne przy ul. Polanki, Abrahama, Głogowskiej i Siemiradzkiego. W czasach rozwoju Spółdzielni Mieszkaniowej w Oliwie postępowała również dalsza rozbudowa domów jednorodzinnych przy ul. Polanki, Abrahama, Norblina i
Gryglewskiego.

Początki osiedla - w roku 1957 w Gdańsku powstawała Młodzieżowa Spółdzielnia Mieszkaniowa, z inicjatywy działacza młodzieżowego Jerzego Korenia. Młodzi gdańszczanie rządni wyjścia z kryzysu po rozwiązaniu Związku Młodzieży Polskiej (ZNP) na pierwszej Konferencji Wojewódzkiej nowo powstałej organizacji młodzieżowej Związku Młodzieży Socjalistycznej (ZMS) w Gdańsku członek konferencji Jerzy Koreń z zawodu technik budowlany, wystąpił z propozycją założenia młodzieżowej spółdzielni mieszkaniowej. Pomysł jego spotkał się z burzą oklasków. Konferencja przyjęła propozycje wybierając J. Korenia na sekretarza KW ZMS dając jemu jednocześnie pełnomocnictwo do utworzenia młodzieżowej spółdzielni mieszkaniowej. Pan J. Koreń wspólnie z świeżo upieczonym inż Jerzym Figurą zaczęli snuć projekty i plany o spółdzielni mieszkaniowej. Początkowo spotykali się w siedzibie KW ZMS na ul. H. Sawickiej we Wrzeszczu. Tam na walnym zebraniu dokonano wyboru Zarządu i prezesowanie powierzono inż Jerzemu Figurze. W kolejnym miesiącach Zarząd Młodzieżowej Spółdzielni Mieszkaniowej działał w lokalu KM ZMS w Gdańsku (w gdańskim ŻAKU). Prezes z głównym księgowym pełnili funkcję honorowo, ponieważ przed południem pracowali w macierzystych zakładach pracy a po pracy bawili się „w spółdzielców”. Początkowo zakładano budowę 3-4 a w najlepszym wypadku 5-ciu wieżowców lecz rzeczywistość ich przerosła. Po otrzymaniu od władz miasta w postaci lokalizacji na polanie wzgórz morenowych, pomiędzy Wrzeszczem a Oliwą pod budowę domów oraz wsparcia w załatwieniu wykonawcy i pieniędzy w banku, w dniu 21 marca 1959r. dokonano aktu wmurowania kamienia węgielnego pod pierwszy z trzech dziewięciopiętrowych punktowców przez Stanisława Szmidta - Przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej. Wśród podpisanych pod aktem erekcyjnym był inż. Jerzy Figura, główny projektant osiedla - jeden z pierwszych jego mieszkańców i Prezes Spółdzielni Edward Wygnański.

Kierownikiem robót został Pan Buraczyński – późniejszy mieszkaniec osiedla. Jego zastępcą był Pan J. Koreń – również mieszkaniec, a kierownikiem robót elektrycznych Pan Mieczysław Szumski. Pierwszym wybudowanym budynkiem został wieżowiec przy ul. Michałowskiego oznaczony nr 41. W pamięci mieszkańców zachowały się nazwiska pierwszych Prezesów Spółdzielni Mieszkaniowej Pan E. Wygnański, od 1961 Prezesem był mieszkaniec - Pan Karol Sobiecki. W trakcie budowy osiedla na zaproszenie władz miasta w dniach 19-21 lipca 1961 roku osiedle odwiedziła delegacja Demokratycznej Republiki Wietnamu, która przebywała w Gdańsku.

Po wybudowaniu w 1963 roku piątego wieżowca przy ul. Michałowskiego (nr 41) Osiedle nazwano „Osiedlem Młodych w Oliwie”.

Wówczas Prezesem został inż. Mieczysław Szumski - mieszkaniec, wielki społecznik i legenda naszego osiedla, który w okresie swojej prezesury budował jednocześnie trzy osiedla "Pomorskie" "Wejhera" i nasze "Osiedle Młodych". Początkowo zakładano, że Młodzieżowa Spółdzielnia Mieszkaniowa wybuduje nie więcej niż 5 wieżowców lecz w 1965 roku skorygowano plany i w rezultacie postanowiono wybudować 26 bloków dla 3600 osób. Budowę osiedla zakończono w 1967 roku. W latach 1963 i później, w czasie rozwoju Osiedla Młodych w Oliwie kontynuowano jednocześnie budowę prywatnych domów jednorodzinnych przy ul. Siemiradzkiego i Gryglewskiego oraz tzw. bliźniaków przy ul. Doroszewskiego i Abrahama od nr 28 do 32 (do lasu).

W ślad za komunistycznym hasłem 1000 szkół na tysiąc-lecie, na osiedlu w roku 1965 przystąpiono do budowy Szkoły Podstawowej nr 70 przy ul. VII Dwór, którą oddano do użytku 1 września 1966r. Tego samego roku, Miejska Rada Narodowa w Gdańsku podjęła uchwałę o nadaniu patrona Osiedlu Młodych im. "Janka Krasickiego" – twórcy Związku Walki Młodych. Również w roku 1966 na skarpie przy ul. Chełmońskiego vis a vis ul. VII Dwór, Przedstawiciele władz partyjnych i miasta Gdańska w obecności brata Janka Krasickiego, Zarządu Spółdzielni, delegacji zakładowych, Szkoły i mieszkańców osiedla, dokonali wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę pomnika Janka Krasickiego. Czaszę z kamienia wykuł artysta rzeźbiarz prof. Wiktor Tołkin a cokół został wykonany ze zbrojonego betonu. Jakie słowa były wygrawerowane na cokole, można przeczytać na zdjęciach.

Po upadku komunizmu, w roku 2003 Osiedle Młodych Janka Krasickiego uchwałą Rady Miasta Gdańska otrzymało nazwę Osiedle VII Dwór a w dniu 26.02.2007 r. Rada Miasta Gdańska zdecydowała (uchwałą nr VII/107/07) usunąć pomnik Janka Krasickiego, który został częściowo usunięty 24 lipca 2007 roku.

W latach 1965 - 1986 atrakcjami osiedla były: restauracja "Kasztel", samolot na wzgórzu obok ul. Rodakowskiego 1E, Klub Osiedlowy przy ul. Rodakowskiego 3a (obecnie budynek SM VII Dwór) oraz stok narciarko saneczkowy z wyciągiem usytuowany na wzgórzach morenowych (obok lagrów) na końcu ul. Michałowskiego którego resztki maszynowni rozebrano w 2012 roku.

Oprócz domków jednorodzinnych i blokowiska, w naszym rejonie znajdują się pozostałości po historycznym Sanatorium z 1654 roku, pod koniec XIX wieku lazaret, a obecnie - 7 Szpital Marynarki Wojennej pochodzący z początku XIX wieku wraz z V Dworem (zwany Dworem Anielskim i Jutrzenką) - jako II częścią dawnego Sanatorium przy ul. Polanki 117. Istnieje równie ż pozostałość Dworu VI przy ul. Abrahama 27, w którym 1807r zatrzymał się i przenocował Cesarz Napoleon Bonaparte a po przeciwnej stronie ul. Abrahama 33-34 na skraju Doliny Zielonej stoją 2 budynki należące niegdyś do kompleksu tego dworu. W miejscu jednego ze stawów należącego do VI Dworu znajdują się obecnie kryte i otwarte korty tenisowe.

W latach 80-tych ub. wieku przy ul. Abrahama wybudowano kościół rzymsko-katolicki pw. Św. St. Kostki, oraz Meczet.

W 2007 roku obok Szkoły Podstawowej nr 70 przy ul. VII Dwór wybudowano Gdańską Szkołę Floretu.

Rada Osiedla VII Dwór

Na przełomie lutego i marca 2011 roku z inicjatywy trzech mieszkańców osiedla: Kazimierza Stencel, Beaty i Artura Łopatniuk, zebrano 389 ważnych podpisów mieszkańców pod wnioskiem do Prezydenta Miasta Gdańska o przeprowadzenie w Osiedlu VII Dwór pierwszych wyborów do Rady Osiedla, które zostały przeprowadzone w dniu 8 maja 2011 roku. W tym dniu w wyborach powszechnych mieszkańcy wybrali Radę Osiedla VII Dwór, która reprezentuje mieszkańców w Biurze Rady Miasta Gdańska i Urzędzie Miejskim w Gdańsku w sprawach istotnych dla osiedla. https://radadzielnicyviidwor.pl.tl/

Uchwałą Nr LII/1181/14 Rady Miasta Gdańska z dnia 24 kwietnia 2014 roku, ogłoszonej w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego w dniu 30 maja 2014 roku, poz. 2022, naszemu Osiedlu VII Dwór nadano status DZIELNICY Gdańska i od dnia 14 czerwca 2014 roku Osiedle zostało Dzielnicą VII Dwór oraz otrzymało Statut. Tym samym dołączyła do grona istniejących trzydziestu czterech dzielnic Gdańska.

Opracował na podstawie udostępnionych informacji w necie i udostępnionych materiałów archiwalnych od mieszkańców naszej dzielnicy - Kazimierz Stencel.

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie treści historii i zdjęć tylko za zgodą wydawcy.

Filmoteka:
Nasze Osiedla Młodych z lat 60-tyh https://www.trojmiasto.pl/video/embed/8477

Film z równoległej budowy Osiedli Wejhera i Pomorskie, o którym mowa w historii naszego osiedla; https://www.trojmiasto.pl/video/embed/8710

Z oddania do użytku nowej Szkoły Podstawowej Nr 70 w Gdańsku ul. VII Dwór
https://trojmiasto.tv/Szkola-podstawowa-50-lat-temu-17276.html

Jak się bawi młodzież na przerwach w Szkole Podstawowej nr 70 (2017 rok)https://trojmiasto.tv/Kreciolek-na-lozysku-czyli-fidget-spinner-22028.html

Historyczne otwarcie trasy Pomorskiej Kolei Metropolitarnej Wrzeszcz – Rębiechowo: https://www.trojmiasto.pl/video/embed/12492

https://www.trojmiasto.pl/video/embed/12503

Subiektywny przewodnik po VII Dworze https://drive.google.com/file/d/1rYYlItqpdlqmwzAtiQ4q-RkLU4SgRwn9/view - zgoda autorów Fundacji Generacji.

Zapraszam wszystkich chętnych mieszkańców i nie tylko, do przysyłania informacji o naszej dzielnicy z lat 1955-2007 . Mile widziane czytelne fotokopie zdjęć lub użyczenie zdjęć do ze skanowania w cel opracowania prawdziwej historii o naszej dzielnicy.

Trwają dalsze prace nad modernizacją, ewentualnie rozbudową witryny dzielnicowej w ramach możliwości i oczekiwań mieszkańców.

-------- ostatni aktualizacja --- 15 stycznia 2018r. -----

--- VII Dwór ---

Dzielnica VII Dwór - początkowo nosiła nazwę "Osiedle Młodych w Oliwie" a jego rozpoznawalną ikoną była restauracja KASZTEL

Dzielnica VII Dwór - początkowo nosiła nazwę "Osiedle Młodych
w Oliwie" a jego rozpoznawalną ikoną była restauracja KASZTEL